Yahoo deyince aklınıza e-posta adresi geliyorsa muhtemelen İnternet kullanmaya Google ile başlayan genç nesilden olmadığınızı söylemek mümkündür. İnternet’in ilk arama motoru olarak kabul edilen Yahoo, web sitelerine rahatlıkla ulaşmanızı sağlayan dizini sayesinde döneminin en başarılı web şirketleri arasında yer alıyordu.

Hotmail ile birlikte en popüler ücretsiz web tabanlı e-posta adresi sağlayıcılarından birisi olan Yahoo, geçtiğimiz yıl Verizon adlı ABD merkezli iletişim ve teknoloji şirketine 4.5 milyar Dolar’a satılmıştı. Geçtiğimiz günlerde satışın onaylanmasıyla yaklaşık 2000 kişinin de işsiz kalacağı şimdiden konuşulmaya başlandı.

Daha önce Microsoft da Nokia’yı satın aldığında önce kendi bünyesinde 18 bin çalışanın, sonra da Nokia’da istihdam edilen 7800 kişinin işine son vermişti. Bir dönemin aranan cep telefonu üreticisi olan Nokia’nın beklentilerini karşılamaması üzerine şirketi yok pahasına elinden çıkarmaya karar veren Microsoft son olarak şirketten 1850 kişinin daha işine son verileceği duyurulmuştu.

Son yıllarda teknoloji şirketlerinde görülen işgücü kıyımına sonraki yazılarımda değinmeyi düşünüyorum. Bugünkü köşemde ise son yıllarda büyük miktarlarda paralar harcanmasına rağmen hüsranla sonuçlanan İnternet şirketlerine yönelik yatırımları hatırlatmak istiyorum.

Nokia örneğine dönersek, Nokia’nın Microsoft tarafından alımı için ödenen meblağ 7.2 milyar Dolar civarındaydı. 2013 yılında Cep telefonu pazarına keskin bir giriş yapmak isteyen Microsoft bu alışverişten umduğunu bulamayınca Nokia’yı sadece 350 milyon Dolar’a Taywan’lı üretici Foxconn’a devretmişti. Aynı Microsoft, 2008 yılında Yahoo’yu 48 milyar Dolar’a satın almak istemiş ancak bu teklifin Yahoo yetkilileri tarafından kabul edilmemesi sonucunda tarihinin en ciddi kayıplarından birisini yaşamakta son anda kurtulmuştu. Microsoft’un önerdiği 48 milyar Dolar’ı beğenmeyen Yahoo’nun yedi yıl sonra sadece 4.5 milyar Dolar’a Verizon tarafından satın alındığını tekrar not düşelim!

Verizon bu yatırımı gerçekleştirmeden sadece bir yıl önce 4.4 milyar Dolar’a ABD’nin meşhur İnternet servis sağlayıcılardan birisi olan AOL’ı satın alınmıştı. Beş yıl önce 164 milyar Dolar’a Time Warner tarafından satın alınan AOL’ın doğru bir yatırım olmadığının fark edilip 4.4 milyar Dolar’a Verizon’a devredilmesi Time Warner tarihinde en ciddi başarısız yatırım olarak tarihe geçti! Her iki şirketi de oldukça cazip fiyatlarla satın alan Verizon’un gelecekte İnternet reklam pazarına hızlı bir giriş yapması muhtemel görülüyor.

Hüsranla sonuçlanan teknoloji yatırımlardan bir diğeri de Google’ın bir dönemin en başarılı cep telefonu üreticilerinden birisi olan Motorola’yı 2012 yılında 12.5 milyar Dolar’a satın almasıydı. Motorola’yı satın aldıktan sadece iki yıl sonra şirketi Lenovo’ya 2.91 milyar Dolar’a devretme kararı aldı. Motorola da aynı şekilde, çok düşük bir değer karşılığında devredilse de şirketin patentlerinin ve araştırma laboratuvarlarının Google’da kalması sebebiyle zararın bir kısmının absorbe edildiği düşünülebilir.

Cep telefonlarının yaygınlaşmaya başladığı yıllarda piyasanın en çok tercih edilen markaları olan Nokia ve Motorola, tüketicilerin akıllı telefonlara olan eğiliminin ciddiyetini tam olarak kavrayamadıkları için pazardaki mevcut konumlarını Apple ve Samsung’a kaptırmışlardı. Takip eden yıllarda Microsoft ve Google tarafından satın alınan bu iki şirket bir daha istenilen başarılı çıkışı gerçekleştiremediler. Şu an tekrar el değiştirerek yeni sahiplerine geçen bu şirketler son bir sıçrama yaparak üzerlerindeki ataletti atmaya çalışıyor. Motorola, değişen kapaklar ile farklı özelliklere (hoparlör, kamera, projeksiyon vb.) sahip olabilen yeni bir model piyasaya sürmüştü. Nokia ise efsane modeli 3310’un rengarenk, daha şirin ve modern bir tasarımı ile bir kez daha tüketicilerin beğenisini toplamayı amaçlıyor.

Bu ciddi yatırımların dışında son birkaç yıl içinde yaygın etkisi henüz tam olarak görülemeyen Facebook’un bir milyar Dolar’lık Instagram ve 19 milyar Dolar’lık WhatsApp yatırımı ile Microsoft’un tarihin en ciddi İnternet yatırımı olan 26.2 milyar Dolar’lık LinkedIn’i satın alması gibi birleşmeler de gerçekleşti. Tüm bu yatırımlar gösteriyor ki, günümüzde Internet teknolojilerine yönelik girişimler her zaman ilgi görüyor ve yatay ya da dikey bütünleşme ile yoluna devam etmek (ya da yollarında engel olabilecek girişimleri saf dışı bırakmak) isteyen teknoloji devleri gözlerine kestirdikleri işletmeleri satın almak için anormal miktarlarda paralar harcamaktan kaçınmıyorlar.

Sevgiyle Kalın!